Το θέατρο ΠΟΡΕΙΑ κατεβαίνει στην Επίδαυρο για δεύτερη φορά, αλλά τώρα με τον Καλλιτεχνικό Διευθυντή του Δημήτρη Τάρλοου στην πρώτη του σκηνοθεσία στο αργολικό θέατρο και με τη σοφόκλεια εκδοχή της Ηλέκτρας.
Σε έναν κόσμο που μαστίζεται από ολοκληρωτισμούς και κοινωνική αδικία, σε μια εποχή όπου η βία και η εκδίκηση παρουσιάζονται συχνά ως «αναγκαίο κακό», η Ηλέκτρα του Σοφοκλή αποκτά ανατριχιαστική επικαιρότητα. Η τραγωδία αυτή δεν είναι απλώς μια αφήγηση εκδίκησης· είναι ένας καθρέφτης των ανθρώπινων διλημμάτων, της διαχρονικής σύγκρουσης ανάμεσα στη δικαιοσύνη και την ηθική. Η παράστασή μας στοχεύει να αναδείξει αυτή την πολυπλοκότητα, καλώντας το κοινό να αναμετρηθεί με κρίσιμα ερωτήματα: Τι σημαίνει «αποκαθιστώ το δίκαιο»; Ποιο είναι το χρέος του καθήκοντος; Μπορεί κανείς να ζήσει με τις συνέπειες της βίας; Είναι η βία αναπόφευκτη λύση; Θα κλείσει η εκδίκηση τον κύκλο του αίματος; Είναι ποτέ δυνατή η λύτρωση; Και, τελικά, ποιος είναι ο ρόλος της αντίστασης όταν όλα φαίνονται χαμένα;
Η Ηλέκτρα, μέλος της καταραμένης οικογένειας των Ατρειδών, μια γυναίκα παγιδευμένη σε αυτόν τον κύκλο αίματος και φρίκης, είναι κάτι περισσότερο από ένας τραγικός χαρακτήρας, αφού προσωποποιεί το δίλημμα ανάμεσα στην ανάγκη για δικαιοσύνη και την ηθική επιταγή της αποφυγής της βίας. Δεν πρόκειται, επομένως, μόνο για ένα τραγικό πλάσμα της μοίρας, αλλά και για ένα δημιούργημα του χαρακτήρα της, ενός χαρακτήρα ολόψυχα δοσμένου στον αγώνα της για δικαιοσύνη. Είναι άραγε και η ίδια θύμα τής εμμονής της με την εκδίκηση ή μια φωνή αντίστασης απέναντι στη βαρβαρότητα της εξουσίας; Και γιατί όταν το παλάτι απαλλάσσεται πλέον από τους τυράννους, εκείνη δεν περνάει το κατώφλι του; Μένει απλώς έξω από τον Οίκο που μισεί ή αρνείται
να γίνει μέρος του συστήματος που πολέμησε με πάθος; Είναι ακόμα δέσμια των ακραίων συναισθημάτων που την καθόρισαν – του πόνου για τον θάνατο του πατέρα, το μίσος για τη μητέρα, τη νοσταλγία για τον χαμένο αδερφό; Το πάθος της, είναι βέβαιο, δεν σιγάζει ούτε μετά την κάθαρση.
ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ
Στην Ηλέκτρα, ο ποιητής δεν δίνει απαντήσεις, οι θεοί απουσιάζουν, οι χρησμοί απλώς συμπίπτουν με τις ανθρώπινες αποφάσεις, η συνείδηση περνά σε δεύτερη μοίρα, οι Ερινύες δεν εμφανίζονται. Παρ' όλα αυτά, το τίμημα για τους επιζώντες είναι βαρύ. Αυτό το τίμημα της επιλογής και την ανθρώπινη ανάγκη για κάθαρση με κάθε κόστος μάς καλεί να αναλογιστούμε η σοφόκλεια Ηλέκτρα. Εξάλλου, ο Σοφοκλής δεν θα μας δώσει άλλη ευκαιρία, δεν θα γράψει τριλογία: το δικό του έργο τελειώνει εδώ – εντός αυτών των 1.510 στίχων θαυμαστής συμμετρίας και λιτότητας θα διευθετηθεί κάθε μία από τις αμφιβολίες και τα ερωτήματα που έχει θέσει.
Δημήτρης Τάρλοου
Σχόλια