Συνέντευξη Ευτυχίας Φαναριώτη

«Από το θέατρο ξεπετάγονται φλόγες αντίστασης και καινούριες προτάσεις. Απλά υπάρχει τόσο πολλή παραπληροφόρηση που δεν προλαβαίνεις να τα δεις όλα.»

 

Η εξαιρετική κ. Ευτυχία Φαναριώτη μιλάει για τον ρόλο της στο θέατρο, τους ρόλους που τη σημάδεψαν, τα χρόνια της στο «Αμφιθέατρο» και για τις πολύ σημαντικές της συνεργασίες.

 

Θ&α.: Έχετε μια πολύ μεγάλη πορεία στο θέατρο, την οποία-οφείλω να σας πω- δεν γνώριζα τελείως, και θεωρώ ότι είναι ζηλευτή.

Φ.: Δόξα τω Θεώ.

Θ&α: Στο συγκεκριμένο έργο, στο «Δεν θα με τρελλάνεις εσύ εμένα», ο ρόλος σας είναι μιας Ρωσίδας, μιας πληθωρικής γυναίκας  που δηλώνει αρραβωνιαστικιά του Παύλου (τον υποδύεται ο Σπύρος Σπαντίδας). Τι σας τράβηξε να δεχτείτε τον ρόλο και να πάρετε μέρος;

Φ.: Κατ’ αρχήν οι συντελεστές, ο Βασίλης Θωμόπουλος,  που έκανε τη σκηνοθεσία του έργου. Τους συγγραφείς τους ήξερα και τους δύο –ο Γιαμάλογλου που είναι και ο μικρότερος, είχε γράψει και έναν μονόλογο που είχα κάνει πριν κάποια χρόνια και είχε μεγάλη επιτυχία και ο Καποδίστριας-(τη διακόπτω)

Θ&α: Το «τελευταίο σπίρτο»;

Φ.: Όχι, το «τελευταίο σπίρτο» ήταν η τωρινή μου παράσταση, η φετινή. Και ο Καποδίστριας είναι εξαιρετικός συνάδελφος και γράφει και εξαιρετικά. Το έργο είναι αυτών των δύο. Μετά γνώρισα τα παιδιά, τον Σπύρο Πούλη τον ήξερα. Ήταν πάρα πολύ ωραίο το παρεάκι αυτό και ενώ το καλοκαίρι ήμουν έτοιμη να φύγω να κάνω κάτι άλλο προέκυψε αυτό και το δέχτηκα με μεγάλη χαρά. Είχε μεγάλη επιτυχία δύο σεζόν στην Αθήνα και ήρθαμε και στη Θεσσαλονίκη.

Θ&α: Δηλαδή δεν έχει και πολύ σημασία σε σας ο ρόλος, όσο οι συνεργάτες; Ήείναι πενήντα- πενήντα;

Φ.: Όχι. Ο ρόλος έχει πρωταρχικό  ρόλο για μένα. Αλλά όταν είναι μια κωμωδία πρωταγωνιστών που σημαίνει ότι όλοι έχουν το δικό τους κομμάτι, είναι πιο πολύ του συνόλου, οπότε μπορούμε να αυτοσχεδιάσουμε… όπως θα το είδες. Είναι υπέροχοι συνεργάτες και εξαιρετικοί ηθοποιοί όλοι. Εντάξει, δεν τίθεται θέμα, δεν είναι ένα κλασικό έργο που λες θα ’θελα να κάνω τον τάδε ρόλο. Άλλωστε πιστεύω πιστεύω στο καλό θέατρο και το καλό θέατρο το κάνει το ίδιο το έργο και οι συντελεστές. Οπότε παίζουν όλα ρόλο.  

Θ&α: Μιλώντας για το θέατρο και τα έργα που είπαμε, έχετε παίξει και αξιόλογα και δύσκολα έργα.

Φ.: Δόξα τω Θεώ.

Θ&α: Ξεχωρίζετε κάποιο; Κάποιο που σας άρεσε περισσότερο;

Φ.: Ξεχωρίζω την θητεία μου στο αμφιθέατρο του Σπύρου Ευαγγελάτου που είμαι εκεί από δεκαεννιά χρονών ξεκινώντας με τραγωδία, με δύο ατάκες στην Επίδαυρο, αλλά αυτό ήταν σαν να είχες ολόκληρο έργο επάνω σου και όταν πληρώθηκα και την πρώτη δεκαημερία είπα, δεν είναι δυνατόν να μας πληρώνουν για να κάνουμε αυτό που κάνουμε. Ήταν εξαιρετική εμπειρία και με τον Σπύρο Ευαγγελάτο, τη Λήδα Τασοπούλου. Μεγάλοι πρωταγωνιστές έχουν περάσει από΄κει. Μπορώ να ξεχωρίσω, εκτός από τις τραγωδίες και ειδικά την πρώτη, την Ηλεκτρα που την είχαμε πάει και περιοδεία σ’ όλο τον κόσμο-μέχρι εκεί με έχει φτάσει-μπορώ να ξεχωρίσω το «απόψε αυτοσχεδιάζουμε», που παίχτηκε δύο χρονιές με μεγάλη επιτυχία στο Αμφιθέατρο, και επίσης στην επόμενη-νομίζω – χρονιά που ήταν το έτος Σολωμού, και είχα κάνει τη «γυναίκα της Ζάκυνθος», για μένα ένας υπέροχος ρόλος κι ευχαριστώ πάρα πολύ τον Σπύρο Ευαγγελάτο κατ’ αρχήν για όλη αυτήν την μαθητεία που έκανα εκεί. Γιατί ό,τι και να έκανες στο Αμφιθέατρο και μόνο που ασχολιόσουν με τέτοια κείμενα ήταν υπέροχη εμπειρία.

Θ&α: Ήσασταν δέκα χρόνια στο Αμφιθέατρο.

Φ: Ναι.

Θ&α: Πολλά χρόνια. Αυτό θα πει ότι ο κ. Ευαγγελάτος πίστεψε σε σας.

Φ.: Δόξα τω Θεώ και τον ευχαριστώ πάρα πολύ.

Θ&α: Έχετε όνειρο για κάποιο συγκεκριμένο ρόλο ή έργο; Κάποιο που δεν έχετε παίξει;

Φ.: Έχω, ναι, αλλά δεν θα ήθελα να το ανακοινώσω.

Θ&α:Γιατί;

Φ.: Γιατί ξέρεις, οι ηθοποιοί λέμε, λέμε…

Θ&α: Φοβάστε μήπως και δεν γίνει;

Φ.: Όχι. Μ’ αρέσει πάρα πολύ η αρχαία τραγωδία. Θα ήθελα να μου δωθεί η ευκαιρία να ξαναπαίξω. Μ’ αρέσει πάρα πολύ η Μήδεια. Ο Ευρυπίδης πάρα πολύ και ο Αισχύλος. Θα ήθελα να μου δωθεί η ευκαιρία να ξαναγυρίσω.

Θ&α: Δεν θέλετε κωμωδία αλλά τραγωδία;

Φ.: Και η κωμωδία μ’ αρέσει. Σ’ έναν ηθοποιό δεν ρωτάς.

Θ&α: Σίγουρα, πολλοί όμως μπορεί να θέλουν να «περνούν πιο καλά» δηλαδή η κωμωδία σε κάνει να περνάς λίγο πιο καλά. 

Φ.: Σαφώς. Αλλά είναι το ίδιο δύσκολα και τα δύο. Βέβαια εγώ τον χειμώνα έκανα το «τελευταίο σπίρτο» που είδες το οποίο το έκανα προετοιμασία δύο μήνες πριν για να το παίξω για δύο παραστάσεις την εβδομάδα. Ήταν μια συνεχομένη πάλη με τον εαυτό σου και έπρεπε να είσαι συνέχεια στις επάλξεις γιατί ήταν μια ώρα και είκοσι λεπτά και ήμουν μόνη μου επάνω στη σκηνή. Οπότε ό,τι και να γινόταν έπρεπε να ανταπεξέλθω επαρκώς τουλάχιστον. Ήταν ένα πάρα πολύ δύσκολο κείμενο κατ’  αρχήν. Ήταν μια γυναίκα σε παραλήρημα, δεν ήταν αμιγώς θεατρικό αλλά μυθιστόρημα και ο συγγραφέας το έκανε μονόλογο. Ήταν το παραλήρημα μιας γυναίκας πόρνης, την εποχή του ξεριζωμού στη Σμύρνη η οποία αυτοπυρπολείται. Ξαφνικά. Μετά από χρόνια που είναι στην Ελλάδα. Δηλαδή ήταν δύσκολο. Επρόκειτο για ένα παραλήρημα της ζωής της χωρίς χρονική συνέχεια και συνέπεια. Πήγαινε από το ένα στο άλλο. Οπότε καλείσαι να έχεις και τη διπλή δυσκολία να καταλάβει και το κοινό τι κάνεις κάθε φορά και πώς πηδάς από το ένα θέμα στο άλλο. Δεν ήταν μια ιστορία ομαλή να έχει μια αρχή, μέση, τέλος. Είχε ιδιαίτερες δυσκολίες. Δόξα τω Θεώ όμως πήγε όσο ήταν να πάει, το δούλεψα αρκετά, δηλαδή τρεις μήνες πρόβες.

Θ&α: Θα το ξανακάνατε;

Φ.: Θα το ξαναέκανα, ναι.

Θ&α: Δηλαδή θέλετε τα δύσκολα.

Φ.: Όλοι ήμαστε έτσι. Το θέατρο είναι ωραίο. Ποιος είπε ότι το θέατρο είναι εύκολη δουλειά; Δεν είναι.

Θ&α: Μερικά είναι πιο εύκολα έργα σε σχέση με κάποια άλλα.

Φ.: Ναι, ειδικά όταν είναι πιο κοντά σε μας. Τώρα, η τραγωδία, δεν είναι πιο κοντά σε μας. Όταν έχεις να ασχοληθείς με ήρωες και όχι κοινούς θνητούς είναι κάτι πάνω από σένα. Και αυτό όμως, και το «τελευταίο σπίρτο» ήταν κάτι πάνω από αυτήν, δηλαδή οι ιστορίες που έζησε. Γιατί είναι ιστορίες που δεν τις επιλέγεις, ούτε είναι η ζωή- μια ομαλή ζωή- που σου τις φέρνει. Είναι και πράγματα και γεγονότα που είναι έξω από σένα και σου καθορίζουν τη  ζωή. Είναι τα προσωπικά σου γεγονότα.

Θ&α: Ουσιαστικά είναι μια γυναίκα διαφορετική. Δεν έχει σχέση με άλλες.

Φ.: Ναι, νομίζω για μένα ήταν μεγάλη εξάσκηση αυτό. Είχα να κουραστώ τόσο από τότε που έκανα τα κλασικά κείμενα. Ήταν πολύ δύσκολο. Δεν είχε να πιαστείς.

Θ&α: Άρα είστε έτοιμη για τραγωδία τώρα.

Φ.: Η τραγωδία θέλει πολλά προσόντα.

Θ&α: Έχετε όμως. Έχετε κάνει και σχετικές ειδικές σπουδές. Είστε υπέρ αυτών που λένε ότι δεν πρέπει να παίζουν όλοι οι ηθοποιοί  τραγωδία; Ή όλοι αρχαία κωμωδία;

Φ.: Αυτό θα μου το πείτε εσείς οι θεατές. Δεν μπορείς να παίζεις στην Επίδαυρο και να μην ακούγεσαι. Άρα… Κατ΄ αρχάς είναι η παρουσία, το πόσο η σκηνή σε ανεβάζει, η έκταση της φωνής σου, των συναισθημάτων σου, όλα.   Πρέπει να είναι όλα σε μεγέθυνση.

Θ&α: Πρέπει κάποιος πρώτα να δώσει την ευκαιρία για να τους δεις. Μπορούν να παίζουν και κάποιοι  ηθοποιοί που δεν έχουν αυτήν την ειδική παιδεία.

Φ.: Εσείς ως θεατές τι λέτε; Θέλει εκπαίδευση. Πώς εσύ θα αφήσεις τον εαυτό σου εκτεθειμένο σε έναν επιστήμονα-έναν οποιονδήποτε- είτε είναι οφθαλμίατρος, είτε είναι χειρούργος, όταν δεν ξέρει την τέχνη του. Στο θέατρο δεν είναι τόσο απλά βέβαια, δεν είναι τόσο εμφανή. Ο επιστήμονας έχει το πτυχίο του και ο ηθοποιός επίσης πρέπει να έχει μια ανάλογη πορεία για να μπορέσει να υπηρετήσει τέτοιου είδους κείμενα. Εκτός από τα φυσικά του προσόντα πρέπει να έχει μια εξάσκηση, μια πορεία η οποία θα του το επιτρέψει να το κάνει. Και πάλι,  μπορεί να έχει την άριστη πορεία αλλά εκείνη την περίοδο να μην είμαι υγιής και σε φάση τέτοια που να μπορεί να εξωτερικεύσει όλο αυτό το πράγμα και όλη αυτή τη δύναμη που θέλει το αρχαίο δράμα. Αλλά σαφώς για μένα  είναι θέατρο που θέλει εξειδίκευση και δυστυχώς εκτός από την μεγάλη Άννα Συνοδινού δεν έχει μείνει κανένας, γιατί δεν έχουν αφήσει οι παλαιότεροι -η παλαιότερη γενιά των μεγάλων αυτών ηθοποιών- ηθοποιούς στο πόδι τους για να υπηρετήσουν αυτό το είδος.

Θ&α: Η Λυδία Κονιόρδου είναι τραγωδός.

Φ.: Ναι. Μιλάω για νέους. Η Κονιόρδου είναι πάνω από είκοσι χρόνια τραγωδός. Εννοώ κάποιους που παίρνουν τη σκυτάλη και συνεχίζουν αυτό το έργο.

Θ&α: Δεν ειδικεύονται όμως, αυτό θέλετε να πείτε.

Φ.: Αυτό θέλω να πω. Η Άννα  Συνοδινού είναι μια τραγωδός. Έχει ασχοληθεί με αυτό. Δεν μπορείς κανείς να της το στερήσει. Όλη της η πορεία. Και άλλες μεγάλες ηθοποιοί.

Θ&α: Δηλαδή λέτε ότι είναι σημαντικό για την τραγωδία να είσαι εκεί.

Φ.Να είσαι αφιερωμένος. Δεν γίνεται αλλιώς.

Θ&α: Τώρα κάτι άλλο. Πιστεύετε ότι οι άνθρωποι της τέχνης γενικά –αν δούμε την γενικότερη κατάσταση που υπάρχει- θα ’πρεπε να σχολιάζουν τα κακώς κείμενα στη χώρα-γενικά- στην οποιαδήποτε χώρα ζουν;

Φ.: Νομίζω ότι η τέχνη αυτό κάνει με τον τρόπο της και ανάλογα την εποχή. Η εποχή είναι αυτή που θα βγάλει τους καινούριους συγγραφείς, τους ζωγράφους, όλους τους ανθρώπους που ασχολούνται με το θέατρο είτε τον κινηματογράφο και το έργο αυτό και κάθε έργο αναπαριστά την εποχή του. Δηλαδή κάτι έχει να πει. Και ίσως αυτό που ζούμε τώρα να μην μπορούμε να το περιγράψουμε καλά, αυτό που ζούμε και αυτό που κάνουμε, ο καθένας στη δουλειά του, στην εργασία του, αλλά μπορεί να φανεί στις επόμενες, στις γενιές που θα ’ρθουν. Αν αφήσουμε κάτι. Κι αν αυτό που κάνουμε κι αν η πορεία που έχουμε, έχει να δώσει κάτι. Γιατί όταν ζεις τα γεγονότα, βεβαίως και σαφώς πρέπει να πάρεις μια θέση.

Θ&α: Αυτό μπορεί να γίνει και με κάποια θεατρικά έργα; Όπως γινόταν και στο παρελθόν;

Φ.: Βεβαίως.

Θ&α; Μήπως δεν είναι αρκετά;

Φ.: Ο καθένας από το πόστο του. Εφ’ ω ετάχθη. Έτσι πρέπει. Ο ηθοποιός από το σανίδι, ο συγγραφέας, ο δημοσιογράφος απ’ τη δική τους την πλευρά, απλά δυστυχώς έχουν τόσο απομονωθεί, έχουν καταφέρει να μας κάνουν έτσι απομονωμένους κι ο καθένας να ψάχνει να βρει πώς θα βιοποριστεί.

Θ&α: Είμαστε διαιρεμένοι ουσιαστικά.

Φ.: Ακριβώς. Ο καθένας ψάχνει να βρει πώς θα πορευτεί στην καθημερινότητά του, στην οικογένειά του, πώς θα ανταπεξέλθει και αυτό είναι το δύσκολο. Γιατί η τέχνες, ειδικά η τέχνη του θεάτρου, θέλει μια ένωση γιατί  η ένωση σε μεγέθυνση είναι και μια κοινωνία. Και αυτό που βλέπεις μέσα στο θέατρο αντικατοπτρίζει το γύρω γίγνεσθαι. Έτσι κι αλλιώς και σαφώς από’ κει ξεπετάγονται φλόγες αντίστασης και καινούριες προτάσεις. Απλά υπάρχει τόσο πολύ γύρω-γύρω και τόσο πολλή παραπληροφόρηση που δεν προλαβαίνεις να τα δεις όλα.

Θ&α: Ναι, ίσως είναι και μια πιο παλιά μορφή τέχνης το θέατρο οπότε δεν μπορεί πλέον να συσπειρώσει τον κόσμο σε κάτι. Ίσως να χρειάζεται την πιο καινούρια, την τηλεόραση, το ίντερνετ.

Φ.: Ναι, παλιά μορφή. Όμως είναι και μοναδικό αυτό που προσφέρει και είναι και πάρα πολύ δύσκολο γιατί έναν τραγούδι μπορεί να σε κάνει να συγκινηθείς μέσα σε δευτερόλεπτα. Με ένα θεατρικό έργο μπορεί να μη συγκινηθείς καθόλου σε δύο ώρες. Να συγκινηθείς είτε γελώντας, είτε κλαίγοντας, είτε ευχαριστώντας το είναι σου. Είναι δύσκολο. Αλλά δεν νομίζω. Αυτό που προσφέρει το θέατρο είναι μοναδικό.  Βέβαια δεν είναι κινηματογράφος, ούτε τηλεόραση.

Θ&α: Απλά περνάει πιο εύκολα. Ίσως.

Φ.: Όχι, πιο δύσκολα περνάει.

Θ&α: Περνάει πιο εύκολα στον κόσμο. Εννοώ αυτό που θέλει να πει.

Φ.: Είναι άλλη η δυναμική. Όχι πιο εύκολα. Δεν περνάει πιο εύκολα. Περνάει πιο εύκολα μέσα στην καρδιά του ανθρώπου. Εντάξει, κι ο κινηματογράφος μπορεί να σε συγκινήσει απίστευτα. Είναι διαφορετικό.

Θ&α: Θα μπορούσατε να ζήσετε σε άλλη χώρα;

Φ.: Μόνιμα; Όχι.

Θ&α: Όχι μόνιμα, για λίγα χρόνια.

Φ.: Να πάω να εργαστώ, ναι. Αν η δουλειά το απαιτεί, βεβαίως. Αλλά να ζήσω μόνιμα, δεν νομίζω.

Θ&α: Την αγαπάτε πολύ την Ελλάδα, προφανώς. Υποθέτω ότι απαντήθηκε το ερώτημα αν σας αρέσει να παίζετε περισσότερο δράμα ή κωμωδία.

Φ.: Ναι, το θέατρο είναι ένα.

Θ&α: Τι θα κάνετε το Καλοκαίρι;

Φ.: Το Καλοκαίρι έχω κλείσει. Θα είμαι σε περιοδεία και από Χειμώνα βλέπουμε.

Θ&α: Τηλεόραση; Στα σκαριά; Υπάρχει κάτι;

Φ.: Τηλεόραση τίποτα στα σκαριά. Κάτι υπάρχει, κάποιες προτάσεις, αλλά δεν ξέρουμε ακόμη αν θα πάνε για του χρόνου.

Θ&α: Σας το εύχομαι.

Φ.: Να ’σαι καλά.